Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury została utworzona na mocy ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury jako osoba prawna pozostająca pod nadzorem Ministra Sprawiedliwości i rozpoczęła działalność w dniu 4 marca 2009 r. Jest to jedyna centralna instytucja odpowiedzialna za szkolenie wstępne oraz ustawiczne kadr sądów powszechnych i prokuratury w Pol­sce.

Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, nadaje statut Krajowej Szkole określający jej ustrój, organizację, siedzibę oraz  symbole, mając na uwadze konieczność stworzenia odpowiednich warunków organizacyjnych niezbędnych dla prawidłowej realizacji zadań przez Krajową Szkołę.

Regulamin organizacyjny Krajowej Szkoły ustala Dyrektor Krajowej Szkoły.

Do zadań Krajowej Szkoły należy:

1. prowadzenie aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej oraz aplikacji uzupełniającej sędziowskiej i uzupełniającej prokuratorskiej, których celem jest uzyskanie przez aplikantów niezbędnej wiedzy i praktycznego przygotowania do zajmowania stanowisk sędziego i asesora sądowego, prokuratora i asesora prokuratury;
2. szkolenie i doskonalenie zawodowe sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów i asesorów prokuratury w celu uzupełnienia ich specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych;
3. szkolenie i doskonalenie zawodowe referendarzy sądowych, asystentów sędziów, asystentów prokuratorów, kuratorów zawodowych oraz urzędników sądów i prokuratury w celu podniesienia ich kwalifikacji zawodowych;
4. prowadzenie analiz i badań służących ustaleniu kompetencji i kwalifikacji wymaganych na stanowiskach pracy w sądach i prokuraturze w celu ich wykorzystania w działalności szkoleniowej;
5. prowadzenie analiz i badań służących ustaleniu potrzeb szkoleniowych sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów, asesorów prokuratury, referendarzy sądowych, asystentów sędziów, asystentów prokuratorów, kuratorów zawodowych oraz urzędników sądów i prokuratury;
6. przeprowadzenie egzaminu referendarskiego.

Krajowa Szkoła prowadzi także działalność wydawniczą, m.in. w postaci Kwartalnika Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Kwartalnik jest dystrybuowany bezpłatnie do sądów apelacyjnych i prokuratur apelacyjnych na terenie całego kraju oraz do Sądu Najwyższego, Prokuratury Generalnej, Naczelnego Sądu Administracyjnego, uczelni wyższych, które kształcą na kierunku prawo i innych instytucji związanych z wymiarem sprawiedliwości i prokuraturą. W zakresie szkolenia ustawicznego Krajowa Szkoła prowadzi serię wydawniczą pt. „Metodyki”, natomiast w zakresie szkolenia wstępnego od 2012 r. - serię pt. „Biblioteka Aplikanta”.

W ramach realizacji swoich zadań Krajowa Szkoła prowadzi współpracę międzynarodową oraz współdziała z podstawowymi jednostkami organizacyjnymi szkół wyższych, prowadzącymi kształcenie na kierunku prawo, jednostkami badawczo-rozwojowymi oraz placówkami naukowymi Polskiej Akademii Nauk.

Krajowa Szkoła realizuje zadania w szczególności przez:

1. opracowywanie programów aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej oraz aplikacji uzupełniającej sędziowskiej i uzupełniającej prokuratorskiej, a także organizowanie tych aplikacji;
2. przygotowywanie i organizowanie egzaminów: sędziowskiego, prokuratorskiego i referendarskiego;
3. opracowywanie programów i organizowanie szkoleń i innych cyklicznych form doskonalenia zawodowego;
4. koordynowanie działalności szkoleniowej sądów i prokuratury;
5. przygotowywanie oraz organizowanie konferencji, sympozjów i seminariów;
6. współpracę międzynarodową;
7. współdziałanie z jednostkami naukowymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi oraz innymi podmiotami w zakresie działalności szkoleniowej oraz innych form doskonalenia zawodowego;
8. prowadzenie działalności wydawniczej związanej z realizacją zadań, o których mowa powyżej,
9. pozyskiwanie i wykorzystywanie funduszy pomocowych przeznaczonych na finansowanie zadań, o których mowa powyżej;
10. wykonywanie innych zadań związanych z doskonaleniem kadr sądów i prokuratury, a także z potrzebami sądownictwa i prokuratury, wskazanych przez Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Krajowego.

Do mienia i finansów Krajowej Szkoły stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące państwowych szkół wyższych. Uprawnienia ministra właściwego w rozumieniu tych przepisów w odniesieniu do Krajowej Szkoły wykonuje Minister Sprawiedliwości.