Prezentowane poniżej narzędzie powstało w ramach projektu badawczego „Standaryzacja wysokości zadośćuczynień zasądzanych z tytułu niesłusznego skazania i niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania i zatrzymania, a także na podstawie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego”, w celu wspomagania sędziów orzekających w tego typu sprawach. Opracowanie tego narzędzia poprzedzono badaniami aktowymi przeprowadzonymi w sądach okręgowych przez sędziów i osoby delegowane do Działu Badań i Analiz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Więcej informacji na temat projektu znajduje się tutaj.

Przed użyciem narzędzia prosimy o zapoznanie się z dotyczącą go instrukcją.

Narzędzie wyświetla listę spraw, w których przyznano zadośćuczynienie z tytułu niesłusznego skazania,  niewątpliwie niesłusznego aresztowania lub zatrzymania, umożliwiając jednocześnie zawężenie wyników do tych, które spełniają określone kryteria. Zestawienie zawiera datę wydania prawomocnego orzeczenia, sygnaturę akt i nazwę sądu dla pierwszej i, jeśli była, drugiej instancji oraz kwotę przyznanego zadośćuczynienia w przeliczeniu na jeden dzień pozbawienia wolności. Ponadto, jeśli badane orzeczenie znajduje się na Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych, zamieszczono również link do treści wyroku z uzasadnieniem (ikona  ). Obok filtrów umieszczono pola informujące o wartości mediany, pierwszego i trzeciego kwartyla oraz zadośćuczynienia najniższego i najwyższego w wybranym zakresie spraw.

Miary statystyczne

Do przedstawienia wartości średnich wybrano kwartyle. Zrezygnowano z podawania średniej arytmetycznej z uwagi na jej wrażliwość na wartości odstające.
Kwartyle dzielą zbiór na cztery równoliczne części – pierwszy kwartyl oddziela ¼ najniższych wartości, trzeci kwartyl oddziela ¼ najwyższych wartości, drugi kwartyl, czyli mediana, dzieli zbiór wartości na dwie części zawierające taką samą liczbę wyników.

Obliczenia

Kwotę zadośćuczynienia przyznanego w każdej sprawie podzielono na liczbę dni kalendarzowych, w których uprawniony był pozbawiony wolności. Ten sposób obliczeń stosowano w każdym przypadku, także dla spraw, w których sąd liczbę dni pozbawienia wolności określał dobowo, tj. wg rzeczywistych godzin zatrzymania i zwolnienia uprawnionego. Działanie to podyktowane było koniecznością ujednolicenia procedury we wszystkich sprawach dla rzetelnego porównywania kwot.

Wiek uprawnionego

Wiek uprawnionego określano na pierwszy dzień najwcześniejszego okresu niesłusznego pozbawienia wolności. Zastosowano przedziały wiekowe:

• poniżej 20 lat
• 20 – 29 lat
• 30 – 39 lat
• 40 – 49 lat
• 50 – 59 lat
• 60 – 69 lat
• 70 – 79 lat
• 80 lat i więcej

Istnieje możliwość zaznaczenia kilku przedziałów jednocześnie, przy wciśniętym klawiszu CTRL.

Stan rodzinny i stan cywilny uprawnionego

Stan rodzinny i stan cywilny uprawnionego określano, podobnie jak wiek, na pierwszy dzień najwcześniejszego okresu niesłusznego pozbawienia wolności. Stan rodzinny z dziećmi zagregowano wg kryterium wielodzietności.

Okres historyczny

Z uwagi na zmieniające się warunki bytowe w więzieniach, w narzędziu zamieszczono fragmentator umożliwiający wybór okresu historycznego, w którym doszło do niesłusznego pozbawienia wolności. Wyróżniono w nim pięć okresów:

• 1944 – 1956
• 1957 – 1970
• 1971 – 1980
• 1981 – 1989
• po 1989 

Szczególne okoliczności

Narzędzie umożliwia wybór spraw, w których wystąpiły konkretne okoliczności:

• negatywne skutki dla zdrowia fizycznego lub psychicznego
• negatywne skutki w życiu rodzinnym, społecznym lub zawodowym
• nadmiernie uciążliwe okoliczności pozbawienia wolności (tj. trudne warunki bytowe i/lub nieodpowiednie traktowanie bądź dotkliwe okoliczności zatrzymania)

Jeśli wystąpiły okoliczności z różnych grup, można zaznaczyć kilka, przytrzymując wciśnięty klawisz CTRL.

Okno szczegółów

Aby zapoznać się ze szczegółami danej sprawy, należy zaznaczyć jej wiersz w tabeli wyników. W oknie poniżej tabeli pojawią się wówczas informacje dotyczące tej spawy, w tym całkowita wartość zasądzonej kwoty zadośćuczynienia, dokładny wiek i stan rodzinny uprawnionego, a także liczba dni oraz najwcześniejsza i najpóźniejsza data niesłusznego pozbawienia wolności.

AKTUALIZACJA NARZĘDZIA

Zaprezentowane narzędzie ma tym większą wartość, im lepiej odwzorowuje faktyczny stan orzecznictwa. Dlatego zwracamy się z uprzejmą prośbą do sędziów orzekających w sprawach karnych o wypełnianie krótkiej ankiety po uprawomocnieniu się wyroków w sprawach o zadośćuczynienie z tytułu niesłusznego pozbawienia wolności, a także o dodawanie treści tych wyroków do Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych. Wypełnienie ankiety nie powinno zająć dłużej niż 5 minut.

Wypełnienie ankiety wymaga zalogowania na platformie e-KSSiP. Jeśli nie posiadasz jeszcze konta, a chcesz je założyć, kliknij tutaj.

Aby wypełnić ankietę, kliknij tutaj.

W przypadku zauważenia błędów lub wystąpienia problemów technicznych prosimy o kontakt pod adresem: [email protected].