Język strony

Kontrast:

    /    

Strona główna - Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury

Główne Menu


Nowy numer Kwartalnika Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury – zapraszamy do lektury

Z przyjemnością informujemy, że na stronie internetowej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury,  w zakładce Działalność wydawnicza, jest już dostępny najnowszy zeszyt Kwartalnika Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury 2(46)/2022 w wersji elektronicznej (link).

Kwartalnik otwiera artykuł dr Ewy Leniart pt. Tymczasowy Naczelnik Państwa – pierwszy sługa Narodu czy dyktator?. Autorka porusza w nim problematykę zakresu kompetencji Tymczasowego Naczelnika Państwa, który to urząd sprawował Józef Piłsudski od listopada 1918 r. do lutego 1919 r. Zdaniem Autorki władza Tymczasowego Naczelnika Państwa – w zakresie władzy wykonawczej – była faktycznie nieograniczona. Również od strony formalnej nie istniały ograniczenia, które pozbawiałyby głowę państwa decydującego wpływu na zarządzanie państwem. Tymczasowy Naczelnik Państwa miał pełny wpływ na funkcjonowanie sił zbrojnych oraz odgrywał kluczową rolę w kształtowaniu i prowadzeniu polityki zagranicznej. Skupiał także w swych rękach władzę prawodawczą. Jego władza była zatem omnipotentna, swym zakresem nie ustępując władzy dyktatorskiej. Mimo tego dysponent tej rozległej władzy – J. Piłsudski – nigdy nie stał się dyktatorem nadużywającym przysługujących mu kompetencji.

Drugi z prezentowanych tekstów autorstwa Andrzeja Golca, prokuratora Biura Lustracyjnego Instytutu Pamięci Narodowej, w latach 2007-2016 naczelnika Oddziałowego Biura Lustracyjnego IPN w Gdańsku zatytułowany 15 lat działalności Biura Lustracyjnego Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu podsumowuje działalności Biura Lustracyjnego Instytutu Pamięci Narodowej od początku jego działalności, tj. od 15 marca 2007 r. Autor podkreśla, że tematyka lustracji od zarania odzyskania przez Polskę suwerenności i kreowania nowej, postkomunistycznej rzeczywistości budziła i, jak się zdaje, po 30 latach nadal budzi wiele kontrowersji i niedomówień. W artykule zwrócono uwagę na istotę i charakter prawny lustracji jako elementu regulującego życie publiczne i transparentność osób ubiegających się o pełnienie funkcji publicznych.

Kolejnym godnym polecenia opracowaniem jest tekst autorstwa dra Grzegorza Ocieczka oraz dra Kamila Samiczaka pt. Przestępstwa z nienawiści. Praca ma charakter analityczny i jest wyłącznie próbą zasygnalizowania problemów związanych z przestępstwami z nienawiści zarówno z perspektywy krajowej, jak i w ujęciu międzynarodowym. Szczególną uwagę zwrócono na międzynarodowe organizacje, w tym Agencje Praw Podstawowych UE czy też Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, które zajmują się m.in. monitorowaniem tego typu niepożądanych zachowań. Nie pominięto również kwestii związanych z danymi statystycznymi dotyczącymi przestępstw związanych z liczbą wszczętych postępowań oraz przestępstw stwierdzonych w zakresie art. 256 i art. 257 k.k.  

Prokurator Andrzej Lebiedowicz w artykule zatytułowanym Zasadność funkcjonowania policyjnych „Archiwów X” stara się zająć stanowisko co do zasadności ich istnienia lub też jej braku. W ramach czynienia tych ustaleń autor prezentuje historię tych elitarnych komórek policyjnych. Podejmuje próbę zdefiniowania terminu „sprawa kwalifikująca się do referatu policyjnego „Archiwum X”, jak też klasyfikacji tego typu spraw z uwagi na różne kryteria podziału. Odnosi się również do metod stosowanych przez te zespoły oraz porusza kwestię procesu gromadzenia materiału dowodowego, a nadto eksponuje zagadnienie portretu hybrydowego nieznanego sprawcy zabójstwa. Końcowo autor formułuje wnioski de lege ferenda ukierunkowane na optymalizację potencjału śledczego tkwiącego w Zespołach do Spraw Przestępstw Niewykrytych.

W dziale Analizy Orzecznictwa dr hab. prof. UP Czesław P. Kłak w tekście zatytułowanym Postępowanie w przedmiocie skargi na przewlekłość – istota i cechy w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i sądów powszechnych na podstawie orzecznictwa Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz sądów powszechnych w sposób bardzo interesujący analizuje istotę i charakter postępowania w przedmiocie skargi na przewlekłość postępowania w rozumieniu ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Zwraca uwagę na incydentalny charakter postępowania wywołanego wniesieniem skargi, jego wpadkowość, a także na jego doraźność i  interwencyjność. Wskazuje również na jego kontrolny, a zarazem nadzorczy charakter, przy jednoczesnym braku możliwości zaskarżenia orzeczenia zapadłego na skutek rozpoznania skargi.

Dr Anna Dziergawka w Glosie do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15.04.2021 r., II AKa 219/20 analizuje praktykę sądową w zakresie możliwości i  celowości sięgania po instytucję z art. 440 k.p.k. przez sąd odwoławczy. Autorka krytycznie odnosi się do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, dokonana bowiem przez ten sąd zmiana orzeczenia wzbudza wątpliwości w zakresie zastosowanej podstawy prawnej oraz nie zawiera argumentacji uzasadniającej przekonanie, że uchybienie sądu I instancji doprowadziło do stanu rażącej niesprawiedliwości orzeczenia. W publikacji zawarto postulat, aby zmiana orzeczenia z powodu rażącej niesprawiedliwości występowała wyjątkowo, ponieważ instytucja z art. 440 k.p.k. opiera się na nieostrych oraz ocennych kryteriach i nie może być nadużywana.

Jan Kluza, asesor sądowy  Sądu Rejonowego w Kielcach w Glosie do postanowienia Sądu Najwyższego z 16.06.2021 r., I KZP 16/20 porusza problematykę możliwości uwzględnienia wniosku oskarżonego o skazanie bez przeprowadzania postępowania dowodowego (art. 387 § 1 k.p.k.), złożonym pod nieobecność prokuratora. Sąd odwoławczy, rozpatrujący apelację prokuratora od wyroku wydanego w tym trybie, nabrał bowiem wątpliwości, czy postępowanie sądu pierwszej instancji, który nie zawiadomił o tym wniosku oskarżyciela, było prawidłowe. Sąd Najwyższy zajął jednoznacznie krytyczne stanowisko co do postulatów wyrażonych także przez Prokuratora Prokuratury Krajowej wobec praktyki uzależnienia wniosku od stanowiska prokuratora, który w sprawie zakończonej dochodzeniem nie uczestniczył w rozprawie głównej.

Zeszyt zamyka dział poświęcony funkcjonowaniu Krajowej Szkoły zawierający cykliczne opracowanie dra Piotra Kosmatego pt. Z życia Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury obejmujące przegląd mających miejsce w ostatnim kwartale, najistotniejszych wydarzeń oraz projektów realizowanych przez Krajową Szkołę. Serdecznie zapraszamy do lektury Kwartalnika oraz do zapoznania się z informacjami przeznaczonymi dla autorów (Link).

dr Piotr Kosmaty

prokurator Prokuratury Regionalnej w Krakowie

kierownik Wydawnictwa Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury

zastępca Rzecznika Prasowego  KSSiP

 

Okładka Kwartalnika Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury

 

Data publikacji: 
2022-07-20 09:58
Data wytworzenia: 
2022-07-20 10:00
Autor treści: 
Andrzej
Muszyński
Ostatnia zmiana: 
2022-07-20 12:33
Autor zmiany: 
Andrzej
Muszyński